Περιβαλλοντική Παρακολούθηση

Γιατί κάνουμε περιβαλλοντική παρακολούθηση

Οι οικότοποι και τα είδη χλωρίδας και πανίδας των προστατευόμενων περιοχών αντιμετωπίζουν πληθώρα πιέσεων, λόγω της άσκησης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, αλλά και λόγω εκδήλωσης ακραίων φυσικών φαινομένων. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας και της ποικιλότητας του τοπίου, επιτυγχάνεται μέσα από την εφαρμογή τεκμηριωμένων μεθόδων αειφορικής διαχείρισης σκοπός των οποίων, μεταξύ άλλων, είναι και η εξασφάλιση ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης, η ανόρθωση ή/και η αποκατάσταση των τύπων οικοτόπων και των ενδιαιτημάτων των πληθυσμών των ειδών της Οδηγίας 92/43/ΕΕ.

Κύριο στόχο της περιβαλλοντικής παρακολούθησης αποτελεί η εκτίμηση της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης, ο βέλτιστος σχεδιασμός των μέτρων διαχείρισης της περιοχής, η εφαρμογή και μελλοντικά η αξιολόγηση και ο επαναπροσδιορισμός των διάφορων διαχειριστικών πρακτικών που πρόκειται να εφαρμοστούν.

Πέρα από την άμεση αποτύπωση των τιμών καθώς και των χωρικών και χρονικών τάσεων των διαφόρων υπό παρακολούθηση παραμέτρων, η περιβαλλοντική παρακολούθηση, σε συνδυασμό με την εφαρμογή του σχεδίου φύλαξης, βοηθάει στην καταγραφή των κύριων απειλών, καθώς και στην εκτίμηση του μεγέθους των επιπτώσεων τους στο προστατευτέο αντικείμενο.

Συγκεκριμένα, η συστηματική παρακολούθηση των αξιών του ΕΠ συμβάλει στον καθορισμό των στόχων της δασικής διαχείρισης, της ενημέρωσης του κοινού, της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης καθώς και ερευνητικών δραστηριοτήτων.

Πέραν των παραπάνω που αποτελούν τη βάση για την προστασία του ΕΠ, άμεσο στόχο αποτελεί η συλλογή των στοιχείων από την παρακολούθηση για τη σύνταξη έκθεσης για ενσωμάτωση στην απαιτούμενη 3η Εθνική Αναφορά/Έκθεση Εφαρμογής της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.

 

Ιστορικό δράσεων παρακολούθησης στο ΕΠ Δάσους Δαδιάς-Λευκίμης- Σουφλίου

Η παρακολούθηση στο ΕΠ Δάσους Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου ξεκίνησε το 1988 και αφορούσε κυρίως την παρακολούθηση του πληθυσμού των γυπών, καθώς και των μεγάλων αρπακτικών πουλιών και λάμβανε χώρα από τους 2 φύλακες του τέως ΥΠΕΧΩΔΕ που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή. Από το 1994, η παρακολούθηση του Μαυρόγυπα και του Όρνιου συνεχίστηκε σε ετήσια βάση από το WWF Ελλάς και το τοπικό γραφείο της πρώην Νομαρχίας Έβρου που πλέον ανήκει στο τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ενώ από το 2000 η παρακολούθηση των επικρατειακών ημερόβιων αρπακτικών πουλιών τέθηκαν σε συστηματική παρακολούθηση που υλοποιήθηκε έως και το 2012 από το WWF Ελλάς.

Ο Φορέας Διαχείρισης εμπλέκεται πλέον ενεργά στις δράσεις παρακολούθησης από το 2013 έχοντας αναλάβει την παρακολούθηση του αναπαραγόμενου πληθυσμού του Μαυρόγυπα και του Όρνιο με ίδια μέσα, καθώς και την ανάθεση της παρακολούθησης άλλων σημαντικών ειδών και ειδών οικοτόπων (εκτός των αρπακτικών πουλιών) σε εξωτερικούς συνεργάτες.

 

Παρακολούθηση γυπών

Η παρακολούθηση του Μαυρόγυπα, κρίνεται ως ιδιαίτερης σημασίας για το ΕΠ, καθώς η αποικία που βρίσκεται εντός των ορίων του ΕΠ είναι η μοναδική στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

Ο Φορέας Διαχείρισης υλοποιεί τη δράση παρακολούθησης του αναπαραγόμενου πληθυσμού του Μαυρόγυπα από το 2013, σε συνεργασία με το WWF Ελλάς και το τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Η παρακολούθηση του αναπαραγόμενου πληθυσμού του Όρνιου στην περιοχή γίνεται από το 2007 που επανεποικίστηκε με ζευγάρια το ΕΠ, μετά από 11 έτη απουσίας αναπαραγόμενων ζευγαριών, ενώ γίνεται σε συνεχόμενη βάση καταγραφή των ατόμων που επισκέπτονται το χώρο ενισχυτικής τροφοδοσίας, παράλληλα με την καταγραφή και των υπολοίπων ειδών σε συνεργασία με το WWF Ελλάς.

 

Παρακολούθηση επικρατειακών αρπακτικών πουλιών

Η παρακολούθηση των αρπακτικών πουλιών, πλην των γυπών, που αποτελούν είδη προτεραιότητας σύμφωνα με την οδηγία 2009/147, καθώς και των ειδών χαρακτηρισμού της ΖΕΠ GR1110002 υλοποιήθηκε το 2012, για λογαριασμό του Φορέα Διαχείρισης, από το  WWF Ελλάς, με ίδιους πόρους, σε συνέχεια του προγράμματος παρακολούθησης που  πραγματοποιεί  από το 2000.

 

Παρακολούθηση άλλων σημαντικών ειδών και τύπων οικοτόπων των οδηγιών 92/43 και 2009/147

Για τα υπόλοιπα είδη πουλιών (πλην των αρπακτικών),  τα υπόλοιπα είδη πανίδας και χλωρίδας, καθώς και των τύπων οικοτόπων η παρακολούθηση θα γίνει από εξωτερικό συνεργάτη υπό την επίβλεψη του επιστημονικού προσωπικού του Φορέα Διαχείρισης.

Για ορισμένα από αυτά τα είδη και τύπους οικοτόπων έχουν γίνει καταγραφές στα πλαίσια εργασιών διαφόρων ανεξάρτητων ερευνητών στο παρελθόν, οι οποίες όμως δεν αποτελούν έργο συστηματικής παρακολούθησης.